Na sceni između crkava u Starom gradu u Budvi izvedena je budvanska premijera predstave „Upotreba čoveka”, po romanu Aleksandra Tišme, a u režiji Borisa Liješevića, koprodukcija JU „Grad teatra” Budva, Novog tvrđava teatra, Novosadskog pozorišta i „East West” centra iz Sarajeva.

Tokom dva sata trajanja predstave, publika se upoznala sa vremenom u kom je svijetom vladao fašizam, i sa uvijek aktuelnom upotrebom čovjeka, do koje vode radikalne ideologije i nagoni najgore vrste. Sve to utiče na sudbinu Vere Kroner, djevojke iz bogate trgovačke jevrejske porodice, koja je deportovana u Aušvic. Vera preživljava, jer logorsko vrijeme provodi u „kući radosti”, bordelu u kom seksualne usluge pruža SS vojnicima.

Tu počinje pitanje kojim se predstava bavi - šta je sve čovjek i šta može postati, koliko ga mijenjaju okolnosti, kako se prilagodi na zlo... Da li treba preživjeti kada se cijeli tvoj svijet raspadne i nestane ili je bolje i časnije nestati zajedno sa njim? Svaki put kada se mijenjaju društvena uređenja, dođu tragična ratna i poratna vremena, ruše vrijednosti i grade nove, traži se jasna odluka, preživjeti ili ne.

„Čitajući roman, imali smo utisak da čitamo neke savremene hronike i da dobijamo poruke za naše vrijeme. Jedna od najznačajnih takvih je koketiranje sa opasnim idejama koje svoj korijen imaju u fašizmu, a završavaju se u gasnim komorama. Sve nas je podsjećalo na ratove koje pamtimo. Zato je predstava u Sarajevu snažno rezonovala. Kako su samo razumijevali te ljude koji se do zadnjeg časa nadaju da ludilo ne može biti jače od razuma, a kada shvate da nije – već je kasno. Već kucaju na vrata i vode nas. Rat je uvijek jedan te isti, gdje god bio. Povodi su različiti, ali se uvijek svede na isto”, riječi su reditelja Liješevića o predstavi.

Baš ovo možda i objašnjava zašto je ova predstava u Budvi imala takav odjek, ne samo zbog reditelja i njegove veze sa Budvom, ili činjenice da je publika zbog epidemiološke situacije bila uskraćena za kulturna dešavanja već i zbog okolnosti da se kroz sva dešavanja u Budvi koja su se odigrala posljednjih mjeseci, dogodio i jedan oblik upotrebe čovjeka. Iako je, zbog epidemioloških uslova, bio smanjen broj publike, energija glumaca je izazvala dugotrajan i buran aplauz, koji ih je izveo na „bis” četiri puta.

U predstavi su igrali: Emina Elor, Draginja Voganjac, Jugoslav Krajnov, Dušan Vukašinović, Ognjen Nikola Radulović, Aljoša Đidić i Ognjen Petković. Dramatizaciju romana su uradili Boris Liješević i Fedor Šili, dramaturgiju Fedor Šili, muziku je komponovao Stefan Ćirić, kostime je osmislila Marina Sremac, a scenografiju Željko Piškorić.

„Upotreba čoveka” je bila na programu 34. festivala Grad teatar i 14. i 15. septembra.

A.Ć.

---

Razgovor sa Liješevićem
U srijedu 16. septembra, u 20 časova, na Trgu pjesnika održaće se razgovor na temu „Sukob čovjeka i istorije“ sa Borisom Liješevićem, rediteljem.

Boris Liješević je rođen u Beogradu, odrastao u Budvi, gdje je završio osnovnu školu i gimnaziju. Diplomirao je na Odsjeku za srpsku književnost i jezik Filozofskog fakulteta u Novom Sadu i završio režiju na Akademiji umjetnosti u Novom Sadu, gdje danas vodi klasu glume. Saradnik je Zagrebačkog glumačkog studija u kom se bavi Strazbergovom metodom.

Brojne su predstave koje je režirao: „Prisutnost”, „Osvrni se u gnevu”, „Greta, stranica 89“, „Ogrebotine”, „Čarobnjak”, „Osjećaj brade”, „Brašno u venama”, „Jare u mleku”, „Povodom galeba”, „Elijahova stolica”, „Mirni dani u MidžingPartu”, te „Upotreba čoveka” Aleksandra Tišme...